สิ่งแรกที่บาโจ (Bajo) วัย 24 ปีจะทำเมื่อมีบัตรประชาชนคือการสมัครเข้าเรียนมหาวิทยาลัย
“มีหลายอย่างที่ผมอยากเปลี่ยนแปลง” บาโจกล่าว ขณะนี้เขากำลังศึกษาที่คณะนิติศาสตร์เพราะเขาหวังที่ “จะเป็นส่วนหนึ่งของการเปลี่ยนแปลง”
ชายหนุ่มผู้อาศัยอยู่ที่อำเจอสังขละบุรี ในจังหวัดกาญจนบุรี ตระหนักดีมาเสนอว่าคนที่ไม่มีเอกสารรับรองสถานะทางทะเบียนอย่างเขา ไม่ได้รับ “ความเท่าเทียม” เสมอกับคนที่มีบัตรประชาชน “เราทุกคนเป็นมนุษย์เหมือนกัน แต่ทำไมเราถึงไม่มีสิทธิเหมือนกัน” บาโจกล่าว เขาต้องการเข้าใจกฎหมายเพื่อที่เขาจะสามารถช่วยเหลือคนอื่นๆ ที่เผชิญปัญหาเดียวกันกับเขาได้
เขามายังมูลนิธิบ้านเด็กป่า (Children of the Forest Foundation: COF) เมื่อเขาอายุเพียง 7 ขวบ พร้อมกับแม่และพี่สาวอีกสามคน พ่อของเขาเสียชีวิตไปอย่างกระทันหันและแม่ของเขาที่มีอาการป่วยก็ไม่สามารถดูแลครอบครัวได้ สถานการณ์จึงบีบให้พวกเขาต้องย้ายที่อยู่
เมื่อบาโจมาถึง มูลนิธิบ้านเด็กป่าช่วยเขายื่นสมัคร “บัตร 7 สี” ที่จะช่วยให้เขาได้เรียนและจบการศึกษาระดับมัธยมด้วยการสนับสนุนของมูลนิธิ แต่การสมัครเรียนมหาวิทยาลัยจำเป็นต้องใช้บัตรประชาชน และหากไม่มีบัตร บาโจก็ไม่สามารถเรียนต่อได้
บาโจเชื่อว่าการศึกษาคือหนทางเดียวสำหรับคนอย่างเขาเพื่อจะมีชีวิตที่ดีขึ้น เด็กๆ ต้องได้เรียนรู้การอ่านและการเขียน เพราะทักษะเหล่านี้จะช่วยให้พวกเขาเรียนรู้ต่อไปได้แม้ว่าจะไม่ได้ศึกษาต่อในระดับที่สูงขึ้นก็ตาม
แต่บาโจเป็นหนึ่งในคนที่โชคดี เขาได้รับบัตรประชาชนในที่สุด 5 ปีให้หลังจากที่มูลนิธิดำเนินการยื่นสมัครให้กับเขา
ปัจจุบัน บาโจทำงานหลักกับเด็กๆ ที่เข้าเรียนที่โรงเรียนของมูลนิธิซึ่งจัดตั้งขึ้นราว 13 ปีที่แล้ว เด็กๆ เข้าเรียนได้ฟรีและบาโจก็ไปเยี่ยมบ้านเพื่อติดตามผล เมื่อโรงเรียนต้องปิดช่วงการระบาดของโควิด-19 บาโจเป็นหนึ่งในสมาชิกทีมที่ไปหาเด็กๆ ถึงบ้านแต่ละหลังเพื่อช่วยเหลือเด็กๆ ในการทำการบ้าน เพื่อให้พวกเขาจำสิ่งที่เรียนที่โรงเรียนได้
ในเวลาว่าง บาโจอ่านหนังสือหลากหลายเพื่อเพิ่มพูนความรู้ และเพราะเขาเป็นผู้ที่เรียนรู้จากการฟัง บางครั้งเขาจะบันทึกเสียงอ่านของตัวเองเพื่อฟังซ้ำอีกครั้ง
“ผมแค่อยากเรียนรู้ให้มากขึ้น ยิ่งผมมีความรู้มากเท่าไร ผมก็จะยิ่งรู้สึกเท่าเทียม และผมจะสามารถช่วยเหลือคนอื่นๆ ที่เจอปัญหาเดียวกันกับผมได้” ชายหนุ่มผู้มุ่งมั่นที่จะเป็นผู้พิพากษาในสักวันหนึ่งบอกกับเรา
เมื่อมีบัตรประชาชน บาโจก็ได้รับอนุญาตให้เดินทางออกนอกจังหวัดได้ในที่สุด และในอนาคตอันใกล้ เขาหวังว่าจะเดินทางไปจังหวัดต่างๆ ในไทยด้วยอิสรภาพที่เขาเพิ่งได้รับมานี้
มูลนิธิอัลกอต เอเนอวัลเซ็นสนับสนุนมูลนิธิบ้านเด็กป่าในการพัฒนาการเข้าถึงบริการด้านสุขภาพ การศึกษา และการคุ้มครองแม่และเด็กที่ไม่มีสถานะทางทะเบียน รวมถึงชุมชนเปราะบางอื่นๆ ในอำเภอสังขละบุรี
